Het mysterie van de vintagewinkel

Als tienermeisje vond ik het fantastisch om naar de grote stad te gaan en daar de vele vintagewinkels af te struinen op zoek naar unieke kleding. Waar die kleding vandaan kwam? Ik had daar mijn eigen romantische ideeën over. Van oudere dames die hun oude designerkleding afgaven of mensen die hun miskopen daar brachten. Tegenwoordig werk ik zelf in een vintagewinkel en zie ik wekelijks de zakken vol met 'nieuwe' kleding binnenkomen. Zoveel kleding kan niet allemaal van die dames komen... Hoe worden die vintagewinkels dan wel gevuld?

Schatkamers

Ik begon mij af te vragen waar deze kleding wél vandaan komt en ik ben niet de enige. Maar dat de werking achter de vintagewinkels zo mysterieus blijft, is het resultaat van een ongeschreven regel van geheimhouding. Van exclusieve deals tussen vintagehandelaren en textieldistributeurs tot inkopen van Los Angeles tot Tokyo: iedere handelaar heeft zijn eigen geheime schatkamers waar hij de mooiste stukken vandaan haalt.[1]

Ondanks het goed bewaakte mysterie wordt door de handelaren hier en daar tóch een tipje van de sluier gelicht. Ik hoop hier met mijn eigen kennis over vintagemode een steentje aan bij te dragen.

Wat is vintage?

Met vintage bedoelt men vaak ‘kleding geproduceerd tussen de jaren 20 en jaren 80’. Vintage.nl schrijft hierover:

Vaak wordt onder echte vintagekleding verstaan dat het minstens een aantal jaar oud moet zijn en daarmee van een bepaald jaartal, zoals tussen de jaren ’20 en jaren ‘80. Het draagt dan een verhaal met zich mee omdat het uit die tijdsperiode afkomstig is. Na de jaren ’80 wordt kleding als retro of tweedehands bestempeld.

Hier wordt dus de grens getrokken bij kleding van vóór de jaren 80, maar voor mij voelt kleding vintage als het ongeveer twintig jaar oud is. Wat tweedehands kleding ‘tweedehands’ en vintage ‘vintage’ maakt, lijkt niet meer dan een gevoelsmatige grens en daarom kan ik alleen benadrukken dat dit mijn persoonlijke mening is.

Mode & vintagestijl

Afb. 2 Het American Football-shirt, Lycra coltruitje of een glimmende sportbroek zoals in deze Louis Vuitton-looks zijn allemaal te koop in een vintagewinkel. De legerbomber is ook een ‘klassieker’. Deze sportlook is vanaf de jaren 90 een trend geworden.

In mijn werk, maar ook in andere vintagewinkels, merk ik dat de huidige mode een grote rol speelt voor het bepalen van het assortiment van de vintagewinkel. Al decennialang grijpen designers met een steeds grotere snelheid terug op andere modetijdsgeesten – wat zijn weerslag heeft op de selectie van kleding in de vintagewinkels.

Ik merk dat ik nu langzaam de jaren 00, de jaren van mijn eigen jeugd, weer begin te waarderen en dat dit ook stapje bij beetje terug in de mode komt. Hoewel de typische kledingstukken in de jaren 00-stijl dus niet per se oud zijn, zijn deze voor mij absoluut vintage en brengen ook het ‘vintagegevoel’ met zich mee.

Als we kijken naar de catwalks van de afgelopen herst/winter fashionweeks, dan zien we bijvoorbeeld weer veel elementen van de 90s op de planken. Hoe cool is het dan als modeliefhebber om een origineel item uit de jaren 90 in een vintagewinkel te kunnen kopen? Ik kan je verzekeren dat er soortgelijke items in vintagewinkels te vinden zijn!

Afb. 3 Deze outfit zit vol 90s en 00s elementen. De velours-sweater doet me denken aan Juicy Coutoure-pakken en heeft een old skool-logo van Fendi op de borst. De tartanruiten zijn veel te zien in 90s en 00s sitcoms zoals Friends en de klassieker 'Clueless'.

Afb. 4 Van links naar rechts: J Lo in Juicy Couture (still uit ‘I’m Real’, 2001); Vintage Fila-trui, aangeboden op Etsy; still uit de film Clueless met Alicia Silverstone in tartanruitjes (1995).

Aangezien er geen vaste omschrijving is voor vintage, kunnen vintagewinkels allerlei vormen en maten aannemen. Een goede vintagewinkel brengt voor mij een bepaalde sfeer met zich mee: de kleding is met zorg uitgezocht en wordt gesorteerd gepresenteerd, waarmee (soms ook onbedoeld) een overzicht van stijlen en trends ontstaat.

Van kledingcontainer naar vintagewinkel

Dat alle vintagekleding niet persoonlijk door mensen bij de winkel wordt afgeleverd, vertelt Brechje de Koning in haar artikel over de Amsterdamse vintagehandelaren in PS. Daarin verklappen er een paar dat veel van de kleding in grote hopen aangekocht wordt bij kledingsorteerbedrijven.

In Europa, Amerika, maar ook in Azië staan duizenden kledingcontainers van verschillende goede doelen.^[2] Zoals veel mensen ging ik er lang van uit dat al deze kleding werd gebracht naar landen waarin deze het best gebruikt kon worden; bijvoorbeeld derde wereldlanden of landen in een noodsituatie.

In werkelijkheid wordt de kleding uit de bakken eerst gesorteerd, om de verschillende kwaliteiten kleding aan verschillende partijen te verkopen. De beste partijen gaan dan onder andere terug naar vintagehandelaren in eigen land; de tweede en derde klassen naar Oost-Europa of Afrika. Wie zich ooit heeft geschaamd voor het inleveren van een oude onderbroek of versleten T-shirt kan opgelucht ademhalen: de slechtste textielsoorten worden gefilterd en indien mogelijk gerecycled tot poetsdoek of isolatiemateriaal.[3]

Afb. 5 Foto van de Kiloshop Waterlooplein, Amsterdam. Bron: debree.amsterdam.

Afb. 6 Balen met kleding voordat het gesorteerd is bij BoerGroep. Bron: boergroep.eu.

Dat betekent dat er dus een grote kans is dat die ene mooie jas - ooit gekregen uit de kast van je oma, maar die je tóch nooit droeg – zo uiteindelijk via de container weer terecht komt in een Nederlandse vintagewinkel.

Oude nieuwe kleren

Een opleving van de kledingtrends uit de 90s en Noughties maakt een andere bron voor vintagekleding misschien zelfs nog interessanter. Dit mystieke fenomeen heeft de wat minder romantische naam: deadstock.

Deadstock zijn producten die ooit gemaakt zijn voor een bepaald merk, maar in het magazijn zijn blijven liggen om uiteenlopende redenen, zoals slechte eigentijdse verkoop, overproductie of een faillissement.[4]

Na jaren is de deadstock ondergesneeuwd door nieuwere producten waardoor het uiteindelijk ‘nieuwe vintage’ wordt. Na herontdekking wordt het ingekocht door distributeurs en vervolgens doorverkocht aan onder andere vintagehandelaren.[5]

Nieuwe vintageromantiek

De realiteit van de grote balen kleding en opslagruimtes die de vintagewinkels voeden, kan een beetje afbreuk doen aan het romantiek van vintage. Maar: geheime adresjes en jarenlang verborgen designsnoepjes wekken wel weer een ander soort romantiek op.

Daarbij blijven de kwaliteiten van vintage gewoon overeind. Bedenk je eens wat een kledingstuk allemaal heeft meegemaakt! Je bent bijna altijd verzekerd van een uniek kledingstuk en veel kleding van voor de jaren 80 is vaak van een betere kwaliteit dan de kleding die vandaag de dag wordt geproduceerd.[6] Je draagt door vintage te kopen niet alleen bij aan de herwaardering van oude kledingstijlen, maar zendt ook een positieve boodschap tegen de massaproductie van textiel.

Kortom, genoeg redenen om deze toffe industrie in stand te houden en je steentje bij te dragen door één van de vele vintagewinkels te bezoeken!

Bronnen

Brechje de Koning, ‘Vechten om de vodden’, PSvdW (Parool), 28 januari 2012, pp. 26-31.
Kris Borstel, ‘Wat is dat eigenlijk...Vintage?’ op Vintage.nl, 26 september 2013.
Messynessychic.com, ‘Where does all our ‘vintage’ clothing really come from?’, 12 december 2010.
Rebecca Darling, ‘Five Reasons Vintage Clothing Is Not Just “Old Used Clothes” (Even Though It Kind of Is)’, Huffington Post, 1 augustus 2018.
Sympany.nl
Tom Lewis, ‘Retailers & Wholesalers: What Does Dead Stock Mean to You!’, via LinkedIn, 29 augustus 2014.