Koffers voor de elite: de opkomst van Louis Vuitton

 
Een van de koffers toegeschreven aan de schrijver Ernest Hemingway. Foto: Opmaak van de tentoonstelling in vogelvlucht. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
6 december 2017
Makers van de tentoonstelling 'Legendary Trunks' (koffers van Louis Vuitton).

De tassen van Louis Vuitton: iedereen kan zich de bruinleren designer bags met de bekende monogramprint wel voor de geest halen. Minder algemeen bekend (maar voor liefhebbers van kostuumdrama's des te bekender) zijn de, vaak grote, koffers, die de belangrijkste spullen van de elite vroeger transporteerden. Koffers met speciale vakjes, laden, hangcompartimenten en voor de gelukkigen met een casinokoffer zelfs een roulettewiel. Van 6 december 2017 t/m 18 februari 2018 zijn Louis Vuitton-koffers van de Zweedse verzamelaar Magnus Malm te zien in de Beurs van Berlage in Amsterdam. De organisatoren van de tentoonstelling maakten een voorproefje van de tentoonstelling:

Louis Vuitton

Louis Vuitton – die we kennen als de wereldberoemde ontwerper en ondernemer – werd geboren op 4 augustus 1821 in Anchay, een klein gehucht in de bergachtige en bosrijke Jura in Oost-Frankrijk. Vuittons vader Xavier Vuitton was een landbouwer, zijn moeder Coronne Gaillard was een hoedenmaakster.

Toen Vuitton 10 jaar oud was, stierf zijn moeder. Zijn vader hertrouwde snel. Volgens de legende was Vuittons stiefmoeder even gemeen als een stiefmoeder uit zo’n beetje ieder sprookje. En Vuitton was een koppig en eigenwijs kind. Door de moeilijke relatie met zijn stiefmoeder – en omdat hij genoeg had van het saaie provinciale leven in Anchay – besloot hij naar de bruisende hoofdstad Parijs te trekken.

De bibliotheekkoffer van schrijver Ernest Hemingway bestond uit verschillende onderdelen, maar wel helemaal uitgevoerd in een overeenkomende LV-monogramprint. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
De bibliotheekkoffer van schrijver Ernest Hemingway bestond uit verschillende onderdelen, maar wel helemaal uitgevoerd in een overeenkomende LV-monogramprint. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Een kijkje aan de binnenkant van een van Hemingways bibliotheekkoffers van Louis Vuitton. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Een kijkje aan de binnenkant van een van Hemingways bibliotheekkoffers van Louis Vuitton. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

In 1835 vertrok de toen 13-jarige Vuitton helemaal alleen te voet naar Parijs. Hij deed langer dan twee jaar over zijn trektocht van bijna 500 km. Onderweg deed hij allerlei klusjes om eten te kunnen kopen en sliep hij waar hij maar onderdak kon vinden. Hij arriveerde in 1837 op 16-jarige leeftijd in de hoofdstad, waar de industriële revolutie volop aan de gang was en garant stond voor tal van tegenstrijdigheden: adembenemende grandeur versus diepe armoede en forse groei versus verwoestende epidemieën.

Naamsbekendheid

De tiener Vuitton werd aangenomen door de succesvolle koffermaker en inpakker Monsieur Marechal en werkte als leerling in diens atelier. In het Europa van de 19e eeuw was het maken en inpakken van koffers een zeer respectabele ambacht. Een koffermaker en inpakker maakte alle koffers op maat en pakte persoonlijk de koffers van zijn klanten in en uit. Vuitton had slechts een paar jaar nodig om in de Parijse modeklasse naam te maken als een van de belangrijkste beoefenaars van zijn ambacht.

Inpakken op maat: van elke ruimte wordt gebruik gemaakt. Deze koffer is toegeschreven aan President Franklin D. Roosevelt (1881-1945). Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Inpakken op maat: van elke ruimte wordt gebruik gemaakt. Deze koffer is toegeschreven aan President Franklin D. Roosevelt (1881-1945) en heeft de bekende LV-monogramprint die onder de leiding van Louis' zoon zou ontstaan. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Op 2 december 1851, 16 jaar nadat Vuitton in Parijs was aangekomen, pleegde Louis-Napoleon Bonaparte een staatsgreep. Precies een jaar later kroonde hij zich tot Keizer der Fransen als Napoleon III. De heroprichting van het Franse Keizerrijk onder Napoleon III was een zegen voor de jonge Vuitton. De echtgenote van de keizer, keizerin Eugenie de Montijo, nam Vuitton aan als haar persoonlijke koffermaker en -inpakker. Ze gaf hem de opdracht “de mooiste kleren op een voortreffelijke manier in te pakken”. Dankzij haar kwam Vuitton in contact met de elite en kon hij een vorstelijk cliënteel aanleggen. Dat zou voor de rest van Vuittons leven een beroep blijven doen op zijn producten en diensten.

Innovatieve ondernemer Voor Vuitton was 1854 een jaar van verandering en transformatie. In dat jaar ontmoette hij Clemence-Emilie Parriaux, een 17-jarige schone. Zijn achterkleinzoon Henry-Louis Vuitton vertelde later: “In een oogopslag ruilde hij zijn werkkleren om voor een elegante outfit. De transformatie was spectaculair, maar er was wel alle knowhow van de afdelingsmanager voor nodig, want Louis' schouders waren veel breder dan die van Parijse bureaucraten.”

Vuitton en Parriaux trouwden tijdens die lente, op 22 april 1854. Enkele maanden na zijn huwelijk zegde Vuitton zijn baan bij Monsieur Marechal op om zijn eigen kofferwinkel in Parijs te openen. Op het uithangbord boven zijn winkel stond: “Pakt zorgvuldig uw meest breekbare objecten in. Gespecialiseerd in het inpakken van kleding.”

Breekbare spullen, zoals glazen flessen, konden in speciale koffers goed beschermd mee op reis. Deze koffer is toegewezen aan de Franse operazangeres Marthe Chenal (1881-1947). Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Breekbare spullen, zoals glazen flessen, konden in speciale koffers goed beschermd mee op reis. Deze koffer is toegewezen aan de Franse operazangeres Marthe Chenal (1881-1947). Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

In 1858, vier jaar na de opening van zijn winkel, bracht Vuitton een geheel nieuwe kofferlijn uit. In plaats van leer gebruikte hij een grijs doek om de nieuwe koffer te vervaardigen. Het materiaal was lichter en duurzamer en liet minder makkelijk water of geurtjes door. Maar het belangrijkste verkoopargument was de vorm. Alle vorige koffers hadden een bol deksel, maar de nieuwe van Vuitton waren rechthoekig. Die kon men dus makkelijker stapelen, wat erg handig was voor het reizen met de nieuwste vervoermiddelen zoals de trein of het stoomschip. Volgens de meeste commentatoren was Vuitton de vader van de moderne reiskoffer.

Er werden koffers voor allerlei doelen vervaardigd, bijvoorbeeld ook een casinokoffer (links) en een reissecretaire. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Er werden koffers voor allerlei doelen vervaardigd, bijvoorbeeld ook een casinokoffer (links) en een reissecretaire. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Vuittons koffers werden meteen een groot commercieel succes. Dankzij de vooruitgang in de transportindustrie gingen mensen steeds meer reizen, waardoor de vraag naar zijn reiskoffers bleef stijgen. Om aan de toenemende vraag voldoen, breidde hij zijn zaak uit. In 1859 opende hij een groter atelier in Asnières, een dorp net buiten Parijs. Zijn zaak floreerde. Vuitton kreeg niet alleen van Franse aristocraten persoonlijke bestellingen binnen, maar zelfs van Isma'il Pasha, de Kedive van Egypte.

Luxemerk

In 1870 moest Vuitton zijn activiteiten onderbreken door de uitbraak van de Frans-Pruisische oorlog en de daaropvolgende belegering van Parijs. Vervolgens brak een bloedige burgeroorlog uit, waardoor het Franse Keizerrijk ten onder ging. Na het einde van de belegering op 28 januari 1871 ging Vuitton terug naar Asnières.

Bij zijn aankomst lag het dorp in puin, was zijn personeel uiteengedreven, zijn apparatuur gestolen en zijn winkel vernield. Maar Vuitton liet zich niet uit het veld slaan en met dezelfde koppigheid waarmee hij als 13-jarige 500 km had afgelegd, wijdde hij zich volledig aan de wederopbouw van zijn onderneming. In enkele maanden tijd slaagde hij erin een nieuwe winkel te openen op een nieuw adres: Rue Scribe 1. Niet alleen het adres was nieuw; de focus werd nu verlegd naar luxe.

Louis Vuitton-etiket van de nieuwe locatie op de Rue Scribe in Parijs. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Louis Vuitton-etiket van de nieuwe locatie op de Rue Scribe in Parijs. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Rue Scribe, gesitueerd in het hartje van het nieuwe Parijs, was ook waar de prestigieuze Jockey Club was gevestigd. De nieuwe locatie van Vuittons winkel deed dus veel aristocratischer aan dan de oude in Asnières. In 1872 introduceerde Vuitton een nieuw kofferontwerp met beige canvas en rode strepen. Het eenvoudige maar luxueuze nieuwe ontwerp viel in de smaak bij de nieuwe Parijse elite en markeerde het begin van Louis Vuitton als luxemerk.

Louis Vuitton-koffer met rode strepen en LV-monogrammen. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Louis Vuitton-koffer met rode strepen en LV-monogrammen. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Dood en nalatenschap

Vuitton bleef nog 20 jaar in Rue Scribe 1, waar hij tot aan zijn dood werkte aan innoverende en hoogwaardige luxekoffers. Hij stierf op 27 februari 1892 op 70-jarige leeftijd. De lijn Louis Vuitton zou echter nog lang niet sterven. Onder zijn zoon Georges, die het bekende LV-monogram van de onderneming heeft gecreëerd, en onder volgende generaties, zou het merk Louis Vuitton uitgroeien tot het wereldberoemde leer- en lifestylemerk dat het vandaag nog steeds is.

Tentoonstelling

Opmaak van de tentoonstelling in vogelvlucht. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.
Opmaak van de tentoonstelling in vogelvlucht. Foto: Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Vanaf 6 december 2017 is Legendary Trunks - The Exhibition te zien in de Beurs van Berlage. Tot en met 18 februari 2018 biedt Legendary Trunks een reis door meerdere generaties van Louis Vuitton's baanbrekende, innovatieve werken. De meer dan 300 authentieke artikelen en koffers van Vuitton, waarvan de oudste stamt uit de jaren 1850, worden vergezeld door hebbedingetjes van de meesterontwerper. Zo worden de geheimen van de meesterontwerper onthuld en worden de verhalen van onverschrokken avonturiers en ontdekkingsreizigers verteld. Blikvangers zijn onder andere de koffer met verhalen van het schip de Titanic, de koffer van de eerste Air Force One-president Franklin D. Roosevelt en de bibliotheekkoffer uit de tijd van de legendarische schrijver Ernest Hemingway.

De collectie is één van 's werelds grootste koffercollecties en privé-eigendom van de Zweedse verzamelaar Magnus Malm.  Legendary Trunks – The Exhibition wordt geproduceerd door het Zweedse bedrijf Nordic Exhibitions & Events Ltd.

Zie voor meer informatie de website van de Beurs van Berlage.

Categorie: 

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie