Ton de Zwart
16 okt 2024

Beste mensen,
Ik heb veel reacties ontvangen op mijn blog over de zwarte trouwjurk, waarvoor veel dank. Ook onlangs tijdens vier lezingen voor de Vereniging Ons Amsterdam over vroege fotografie wees men mij op de uitsluitend Lutherse tradities in deze. Hanneke Adriaans schreef mij: "Bij de Remonstranten en Doopsgezinden heeft men de zwarte japon met een belijdenissluier, resp. doop-/ belijdenissluier eveneens gekend. Bij die beide kerkgenootschappen lijkt het gebruik echter veel minder verspreid te zijn geweest dan bij Lutheranen, bij wie het vrijwel geheel zeker is ontstaan." In fotohistorisch onderzoek is het onderscheid tussen een foto van een bruid en een belijdenisfoto moeilijk te zien. Op de tentoonstelling "Ja, ik wil" in Leeuwarden kon ik hier geen specifieke informatie over vinden.

Wat ik heb willen zegen is dat vrouwen tijdens een korte, bepaalde periode, in zwarte jurken naar de kerk gingen. Zelfs bij heugelijke gebeurtenissen als een huwelijk. Tijdens de trouwceremonie mocht de zwarte jurk vergezeld gaan van een witte sluier, handschoenen en een boeket.
Onder invloed van met name de populaire Prinses Wilhelmina, die voor veel jonge vrouwen een rolmodel was, kwamen de witte japon en trouwjurk weer in de mode.

Ook over de kleur "zwart" zijn veel reacties binnengekomen: het kon ook donker blauw of bruin zijn, want dat zie je niet op een zwartwit foto. Bij dit onderwerp komt echter veel meer kijken: het thema armoede, het zwart kunnen verven van stof en het uitleggen en vermaken van gedragen japonnen. En net als het lutherse geloof hoort dit niet tot mijn vakgebied...Ik kan als schoenmaker mij het beste maar bij mijn leest houden. Mijn grootmoeder (foto 3) heb ik helaas nooit gekend. Wat zou zij zelf over haar prachtige japon te vertellen hebben?