Katoenen wikkelrok met vruchtbaarheidssymbolen en verschillend gekleurde uiteinden

 

Kain panjang kepala tumpal, met verschillend gekleurde, halve kepala aan ieder uiteinde. De tumpal en papan zijn gevuld met bloemen, en vogels, wellicht de feniks, het Chinese welvaartssymbool...

Objectnummer
TM-5663-535
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
ca. 1880

Kain panjang kepala tumpal, met verschillend gekleurde, halve kepala aan ieder uiteinde. De tumpal en papan zijn gevuld met bloemen, en vogels, wellicht de feniks, het Chinese welvaartssymbool (Heringa, 1996). De badan ('lichaam') staat vol met allerlei symbolen, o.a. bloemen (celuki, anjer), vogels, bladeren en de lar. Lar is een enkele vleugel, die refereert aan de Garuda-vogel, het mythische rijdier van de Hindoe-god Vishnu (van Roojen, 1998; McCabe Elliot, 1984). Het geheel aan motieven wordt semèn genoemt. Het semèn-motief is een geheel aan symbolische motieven die verwijzen naar de betekenis van het woord: 'ontspruiten', of 'groeien'. Dit motief bevat zoveel symboliek dat het zowel staat voor vruchtbaarheid, als voor het Javaanse geloof in een kosmische orde (McCabe Elliot, 1984). De bruine kleur is verkregen door het over elkaar batikken van rood en blauw. De doek is nooit gebruikt. De kain panjang was de officiele dracht aan de vorstenhoven van Midden-Java en van de aristocratie elders. Mannen dragen deze doeken anders dan vrouwen en de wikkelwijze hangt af van de sociale status van de drager. Kain panjangs met halve kepala werden vroeger gedragen door vrije vrouwen, terwijl slaven een sarung droegen met een complete kepala in het midden van de badan (van Hout, 2001). In Lasem was een groot deel van de batik voor de export naar Sumatra bestemd. Batikproduktie was er voornamelijk in handen van Peranakan ondernemers (van Hout, 2001). Deze doek was bestemd voor de Indo-Chinese makrt en voor de export. Op de registratie van de verzamelaar zit een papiertje bevestigd waarop staat: "Kepada Yth, Ibu Poniman, Jl., Jakarta".

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie