Katoenen kokerrok door L. Metzelaar met florale motieven, vogels en insecten

 

De kepala ('hoofd') van deze rok bevat bloemen, vogels en kleine bloemen. De badan ('lichaam') heeft een symmetrisch geheel aan identieke florale motieven en insecten op een bilik-achtergrond...

Maker
Vervaardiging: Lien Metzelaar
Objectnummer
TM-5663-788
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
ca. 1890
Herkomst
Pekalongan (regentschap)

De kepala ('hoofd') van deze rok bevat bloemen, vogels en kleine bloemen. De badan ('lichaam') heeft een symmetrisch geheel aan identieke florale motieven en insecten op een bilik-achtergrond (lijkt op vlechtwerk). De rok is vervaardigd in de batikkerij van Lien Metzelaar. In de periode tussen 1870-1880 verdubbelde de Europese gemeenschap op Java, waarbij het aandeel van Europese vrouwen toenam. Dit had merkbare effecten op de batikontwerpen. Een van de meest invloedrijkste batiksters was Lien Metzelaar (geboren: de Stoop). Zij begon haar batikwerkplaats in 1880 en werkte door tot 1919. Dhr. Metzelaar, regeringsambtenaar, stierf relatief jong, waarbij hij Lien achterliet met vier kinderen en een kleine toelage. Als bijverdienste ontwierp ze batiks voor de verkoop. Een Arabische handelaar bracht deze produkten naar Batavia, en leende Mevrouw Metzelaar geld zodat ze batiksters aan kon nemen. Veel van haar batiks eindigde in Nederland. Aanvankelijk signeerde ze haar werk met L.Metzelaar Pekalongan, maar veranderde dit later in L. Metz Pek. Haar invloed op de veranderingen in batikmotieven was groot. Zo was zij degene die begon met het afbeelden van enkel een (simpel) bloem'boeket' in de kepala. Ook het gebruik van gestippelde diagonale lijnen als opvulmotief is aan haar toegeschreven. Nog een ander kenmerk is het gebruik van een embryo-vogel in de kepala. Zelfs op de oude handgedrukte imitatie-batiks van de katoendrukfabriek van Fentener van Vlissingen in Helmond komen deze kenmerken terug (Veldhuisen, 1993:76-79). De doek is afgebeeld in Veldhuisen's Batik Belanda. De combinatie van nitik met Europese motieven in kepala en badan is een vernieuwing die toe te schrijven valt aan Lien Metzelaar. De nitik motieven werden niet in haar werkplaats gemaakt, maar werden uitbesteed aan Haji May, een Arabische batikondernemer in Pekalongan (idem:78). De rok was bestemd voor de Europese markt.

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie