Making of ‘De Terugkeer van de Olifant’

Rond 1530 ontstond in Brussel een bijzondere serie van vijf tapijten vervaardigd naar de composities van kunstenaar Jheronimus Bosch (ca. 1450-1516). Van deze serie worden vier tapijten bewaard in de collectie van het Spaanse El Escorial. Van het vijfde wandkleed, ‘De Olifant’, is geen exemplaar bewaard gebleven. De compositie van dit tapijt is wel bekend, namelijk een krijgsolifant, die vanuit verschillende hoeken wordt belegerd en aangevallen.

Compositie van het missende wandkleed door Jheronimus Bosch. Alaert du Hamel, Jheronimus Bosch, De olifant, 1550, collectie Het Noordbrabants Museum.

Het Noordbrabants Museum en het TextielMuseum brengen, in het kader van de manifestatie Jheronimus Bosch 500, gezamenlijk ‘De Olifant’ terug naar de Nederlanden. Geen opdracht tot het vervaardigen van een replica van het origineel, maar als een eigentijdse vertaling van het ontwerp van Bosch, uitgevoerd door de Belgische kunstenaar Jan Fabre. Het tapijt wordt op een hedendaagse manier geproduceerd in het TextielLab van het TextielMuseum.

Hedendaagse techniek

De presentatie Making of ‘De Terugkeer van de Olifant’ in het TextielMuseum laat het proces zien van ontwerp naar productie van het wandtapijt, waarbij wordt ingegaan op de verschillen tussen de 16de eeuw en het heden. Zo is een wandtapijt uit de 16de eeuw vervaardigd in tapisserietechniek. Hierbij wordt de voorstelling direct met verschillende kleuren inslagdraden ingeweven. Het tapijt van Jan Fabre wordt machinaal geweven en heeft een bepertker aantal inslagdraden.

Onderzoek naar binding en garens. Foto: TextielMuseum.

Eind 2016 wordt het eindresultaat gepresenteerd in Het Noordbrabants Museum in de tentoonstelling ‘De Terugkeer van de Olifant’.

Proces in beeld

Het tapijt wordt in de periode december 2015 tot en met voorjaar 2016 door Jan Fabre ontworpen en ontwikkeld in het TextielLab. Het TextielMuseum vroeg voor de presentatie filmmaker Roel van Tour het proces in beeld te brengen. In de filminstallatie wordt de bezoeker meegenomen in de wereld van Jeroen Bosch en Jan Fabre en het verhaal van De Olifant in de 16^e en de 21^e eeuw.

Naast de filminstallatie worden schetsen, een aantal historische tapisserie objecten en textielstalen van Jan Fabre getoond. De presentatie wordt gedurende het proces aangevuld met nieuwe materialen en stalen naar gelang het ontwerp van de kunstenaar vordert.

Het project wordt mede mogelijk gemaakt door de manifestatie Jheronimus Bosch 500.