Huipil, vrouwenkleding

Huipil bestaande uit drie verticale banen. Zeer fijn geweven ; basisweefsel van handgesponnen witte katoen met soms toepassing van dubbele kettingdraden. Over het totale oppervlak is in de lengterichting een decoratie van zigzaglijnen aangebracht. Het strepenpatroon dat zo ontstaat is soms opgebouwd uit een combinatie van twee kleuren. De zelfkanten zijn in de 'randa' techniek aan elkaar gezet. De armopeningen zijn rondom geborduurd met florale en bladmotieven. De halsopening is afgezet met een gepunte appliqué van zwarte textiel. De huipil en quechquemitl (voor beide kledingstukken zijn geen goede equivalenten in de Nederlandse taal te vinden) zijn de traditionele kledingstukken bij uitstek van de Indiaanse vrouw in Mexico. De huipil is een in essentie eenvoudig rechthoekig, mouwloos kledingstuk dat de schouders en een deel van de armen bedekt en in de lengte tot op de heupen kan vallen, maar elders tot aan de enkels reikt. Met het dragen ervan worden vele aspecten van het sociale leven tot uiting gebracht. Dat geldt eveneens voor de quechquemitl dat in principe meer een schoudergewaad is. De verschillende huipiles en quechquemitl onderscheiden zich van elkaar naar vorm en toegepaste weef- en versieringstechnieken, alsmede de omvang en aard van de decoratieve patronen en motieven - deze elementen hangen veelal samen met de eigen identiteit van de verschillende ethnische groepen. Het is interessant te zien dat het verspreidingsgebied van beide kledingstukken in de 20ste eeuw nagenoeg geen overlap kent: als een groep zich kleedt met de huipil, ontbreekt de quechquemitl en omgekeerd. In de precolumbiaanse tijd was dit niet het geval en bestonden beide kledingstukken naast elkaar en werden in sommige gevallen zelfs over elkaar gedragen, zoals uit Mixteekse codices blijkt.