Verdwaald in het depot: de berthe

Door de jaren heen zijn er japonnen, of onderdelen ervan, door welke reden dan ook, ‘verdwaald’ in ons depot (Gemeentemuseum Den Haag). Of misschien beter gezegd, te goed opgeruimd. Zo hebben we de week voor de opening van de tentoonstelling Romantische Mode, Mr. Darcy meets Eline Vere (2014-2015), ons suf gezocht naar een hele mooie kraag, een zogenaamde Berthe.

Een berthe is een rond de schouders vallende kraag, die in de 17^de eeuw als een strakke rand werd gedragen, en in de 19^de eeuw in aangepaste vorm weer terugkeerde in het modebeeld. We vonden het jammer dat we de Berthe niet konden vinden en grapten met elkaar: ‘zul je zien, is straks de tentoonstelling open, vinden we haar...’ En ja hoor, de Berthe met bijbehorend japonrok, lijfje en strik (ca. 1865) zijn deze week gevonden! Helaas te laat om mee te doen met de tentoonstelling, maar zo mooi, dat we haar toch met jullie willen delen.

De berthe van het Gemeentemuseum

De berthe is gemaakt van geplooide stroken witte tule, met ruches van machinekant. Gegarneerd met dik wit zijden koord met lussen op de schouders en van voren, en zijden kwasten op de schouders. Dit alles op een ondergrond van stijf wit gaas. Een smal zwart fluweelbandje is door het kantje om de hals geregen, en aan de puntjes van het kant hangen doorzichtige glazen kraaltjes.

Dit alles werd gedragen op een lichtgroene, zijden japon bestaande uit een, punt-vormig lijfje met korte mouwtjes en rijgsluiting op de rug, de hals en mouwtjes afgezet met geschulpt machinekantje met waaierpatroon, en een zeer wijde, lange rok met sleep, met een quasi-strik bestaande uit twee brede lussen en twee brede losse uiteinden, bevestigd aan een bandje. De randen belegd met wit machinaal 'blonde' kant met bladmotief, bevestigd met een bandje van wit zijden passement.

Op de zwart/wit foto zien jullie de kraag bij een andere japon, precies 60 jaar geleden gemaakt door Paul Huf, voor de uitgave van het boekje ‘Kabinet van Mode en Smaak’ uit 1954, toen onze japonnen nog door levensechte personen gedragen mochten worden. De kleurenfoto is met de originele bijbehorende japon.