Prinsjesdag en hoeden

Elke derde dinsdag van september is het Prinsjesdag, en wordt het vast weer een mooie hoedenparade op het Haagse Binnenhof. Zou Marianne Thieme dit keer weer voor worteltjes kiezen? En wat draagt de rest van de dames?

Een gerespecteerd onderdeel van de garderobe

Het is best jammer dat hoeden tegenwoordig geen standaard onderdeel meer zijn van onze garderobe, want wat zijn ze flatteus! Alleen bij bijzondere gelegenheden komen de hoeden uit de kast, zoals bij Prinsjesdag of bij een huwelijk. Dat was vroeger wel anders. Zonder hoed ging je de straat niet op. Aan een hoed herkende je de heer, de pet werd gedragen door jongens of ‘Jan met de pet’.

Een hoed afnemen was een teken van respect, even tikken aan de hoed een vorm van beleefdheid. De hoed bood vrouwen de mogelijkheid eindeloos te variëren met hun garderobe. Even een nieuwe hoed kopen, of opnieuw (laten) garneren was immers minder kostbaar dan een nieuwe japon. Er was zelfs een gezegde dat vrouwen uit het niets drie dingen konden maken: een slaatje, ruzie, maar óók een nieuwe hoed!

Een muts voor thuis

Ook binnenshuis liet je in de 18de en 19de eeuw het hoofd niet onbedekt. Je moet je wel bedenken dat het thuis toen veel tochtiger en minder goed verwarmd was dan nu. Voor mannen waren er prachtige mutsen met Zaans stikwerk, en voor vrouwen fraaie huismutsen van mooi kant, gegarneerd met linten. Onder je huismuts hoefde je haar niet ‘opgemaakt’ te zijn, en met een mooi mutsje zag je er toch gekleed uit. In de modetijdschriften van toen wemelt het dan ook van de voorbeelden van mutsjes en hoeden.

Het modenieuws besteedde veel aandacht aan muts en hoed: ze deden er toe in de mode! In sommige tijden nam de dameshoed enorme proporties aan. Dit was zo in de belle epoque, maar ook rond 1830. Er kwamen klachten van bezoekers van de schouwburgen, dat de enorme hoeden van de dames het zicht op het toneel belemmerden. Hee, is dat niet iets waarover de genodigden in de Ridderzaal soms ook klagen? Wat dat betreft is er weinig veranderd!